Kôngo ya Ntotila

Katuka Wikipedia

Mapi ya Kôngo ya Ntôtila

Kôngo ya Ntôtila (na kikôngo: Kôngo dia ntôtila) vwandaka yinsi ya kintinu ya mfunu na mitiu ya nzâdi Kôngo katuka 1400 tî 1885. Bantu ya yinsi yai vwandaka bakôngo. Bayinsi na pene-pene ya yau vwandaka Lwangu, Kakongo mpe Ngoyo na node, Ndongo mpe Matamba na sude.

Bau ke bokilaka ntinu ya Kôngo ya Ntôtila mwéné Kôngo to Mani-Kôngo.

Lukwikilu[soba | edit source]

Lukwikilu ya kisina ya Kôngo vwanda lukwikilu ya bambuta ya bakôngo. Dibundu ya katolika kwizaka na bamputuluki, kasi bangânga-nzâmbi mîngi vwandaka kutuka Italia. Ntinu Mvemba Nzinga me songa dibundu ya katolika bonso dibundu ya yinsi.

Muntu ya mfunu mîngi ya lukwikilu vwandaka Kimpa Vita.

Bizûnga[soba | edit source]

Bizûnga ya Kôngo vwandaka:

Bantinu ya Kôngo ya Ntôtila[soba | edit source]

  1. Ntinu Nimi ya Lukeni 1380-1420, ntinu ya ntete
  2. Nanga (1420-1435)
  3. Nlaza (1435-1450)
  4. Nkuwu ya Ntinu (Nkuwu ya Lukeni) (1450-1465)
  5. ??? (1465-1482)
  6. Nzinga Nkuwu (João I) 1482-1505, ntinu ya sambanu
  7. Mvemba Nzinga (Afonso I) (1506-1543)
  8. Nkanga ya Mvemba (Pedro I) (1543-1545)
  9. Francis I (1545-1545)
  10. Nkumbi ya Mpudi (Diogo I) (1545-1561)
  11. Afonso II (1561-1561)
  12. Bernard I (1561-1566)
  13. Henri I (1566-1567)
  14. Nimi ya Lukeni ya Mvemba (Alvaro I) (1568-1587)
  15. Nimi ya Nkanga (Alvaro II) (1587-1614)
  16. Nimi ya Nkanga (Bernard II) (1614-1615)
  17. Nimi ya Mpanzu (Alvaro III) (1615-1622)
  18. Nkanga ya Mvika (Pedro II) (1622-1624)
  19. Mvemba ya Nkanga (Garcia I) (1624-1626)
  20. Nimi ya Nkanga (Ambrosio) (1626-1631)
  21. Nzinga ya Nkuwu (Alvaro IV) (1631-1636)
  22. Mpanzu ya Nimi (Alvaro V) (1636-1636)
  23. Nimi ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Alvaro VI) (1636-1641)
  24. Nkanga ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Garcia II) (1642-1661)
  25. Mvita ya Nkanga (Antonio I) (1661-1665), ntinu ya dipanda ya nsuka

Bantinu ya Mbânza Kôngo

Bantinu ya Nkondo

Bantinu ya Lemba (Mbula)

Bantinu ya Kibangu

Bantinu ya Mbânza-Kôngo