Mbânza Kôngo

Mbânza Kôngo
Yinsi	Ngola
Kizûnga	Nzâdi
Ndînga	Kisansala
Bântu	205 272 (2018)

Mbuku ya Mbanza Kongo na mapi ya Angola

Mbânza Kôngo kele mbânza-kimfumu ya kizûnga Nzâdi ya Ngola. Yau kele mbânza ya kuluta nyonso na nkulu mpe mbânza tatu na bunene ya Ngola ya node. Yau ke tulama na zulu ya môngo km 300 na sudi ya nzâdi Kôngo.

Logotype du Patrimoine mondial.

Mbânza Kôngo kele kisika ya Difwa ya yinza ya UNESCO.

Nzila tuka Mbânza Kôngo tî Wizi (Uíge) kele km 314 mpe tî Lwanda (mbânza-kimfumu ya Ngola) km 481.

Kinkulu

Nkînzi na Mbânza Kôngo

Ntinu ya ntete ya Kôngo ya Ntotila, Nimi ya Lukeni, tumisaka bantu na kutûnga mbânza na simu ya nzâdi Lwezi na mvula 1380. Basansala vwandaka dikânda ya ntene, yina zingaka na Mbânza Kôngo. Na ntângu ya bamputuki kwizaka na bayinsi ya nzâdi Kôngo na bamvula ya 1480, Mbânza Kôngo vwandaka bwala nene. Yau vwandaka nene mutîndu mosi na babwala ya Mputu. Mpe na mvula ya 1600, yau vwandaka na bantu 100.000. Yau vwandaka mbânza-kimfumu ya Kôngo ya Ntotila tî kuna mvula 1665, ntângu Mputuki nungaka Kôngo ya Ntotila. Bamputuki bokilaka bwala yai São Salvador tuka 1570 tî 1975.

Yinti ya nene mîngi ke mena na kati ya Mbânza Kôngo. Nkûmbu ya yau kele Yinti ya Mênga. Bantu zonzaka ti kana muntu kuvwanda na kivudi ya yinti yai, yau kubasisa mênga.

Kulumbimbi kele yinzo ya Nzâmbi ya ntama na Mbânza Kôngo.

Kuna Mbânza Kôngo tûngamaka yinzo ya Nzâmbi ya ntete ya Dibundu ya santu Katolika. Nkûmbu ya yau Kulumbimbi.

Balutadilu na Mbânza Kôngo

• Kulumbimbi
• Muzé ya bantinu ya Kôngo